Thư viện, nhà sách là nơi lưu trữ nhiều tài liệu, sách báo, tranh ảnh với số lượng lớn. Do đó, việc bảo quản tài liệu đúng cách để hạn chế tối đa tình trạng ẩm mốc là điều vô cùng quan trọng. Phương pháp xử lý ẩm trong thư viện, nhà sách bằng máy hút ẩm giúp tài liệu lưu trữ không bị ẩm mốc, hạn chế tối đa tình trạng ẩm thấp trong môi trường bảo quản.
Nguyên nhân gây ẩm mốc nhà sách, thư viện
Tài liệu, sách báo, tranh ảnh đều có khả năng hút ẩm mạnh và rất dễ xảy ra tình trạng ẩm mốc, trong đó độ ẩm là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng này. Độ ẩm trong kho lưu trữ vượt quá 70% là điều kiện hoàn hảo để các loại nấm mốc, vi khuẩn gây hại phát triển. Đặc biệt, Việt Nam lại là quốc gia thuộc đới khí hậu nhiệt đới gió mùa, có nhiệt độ trung bình năm dao động từ 21 - 35 độ C và độ ẩm trung bình năm có thể lên tới 85%.
Độ ẩm cao có thể gây ra tình trạng ẩm thấp, nấm mốc trong thư viện
Với đặc trưng thời tiết này, các cơ sở kinh doanh nhà sách, văn phòng phẩm hay thư viện cần phải đặc biệt quan tâm đến công tác bảo quản tài liệu lưu trữ khỏi sự tác động tiêu cực của độ ẩm cao. Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra tình trạng ẩm mốc trong môi trường lưu trữ tài liệu:
1/ Môi trường lưu trữ kém chất lượng
Một trong những nguyên nhân chính làm cho thư viện, nhà sách dễ bị độ ẩm xâm nhập chính là do công trình kém chất lượng. Vào các giai đoạn thời tiết mưa dài ngày hoặc vào mùa nồm, độ ẩm không khí thường ở mức rất cao, thậm chí còn có thể đạt ngưỡng bão hòa. Do đó, nếu công trình không đảm bảo kiên cố; cửa, sàn nhà, trần nhà không được thiết kế bằng các chất liệu chống thấm tốt thì độ ẩm sẽ xâm nhập vào không gian lưu trữ dễ dàng hơn, gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
Tường không được sơn chống thấm sẽ dễ bị mốc, bong tuyết trắng
Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân làm độ ẩm trong môi trường lưu trữ tăng cao có thể kể đến như: rò rỉ đường ống nước; chênh lệch nhiệt độ môi trường bên trong và bên ngoài kho lưu trữ; công trình xây dựng ở vùng trũng, dễ bị ngập lụt,...
2/ Không đảm bảo hệ thống thông gió
Đa số các không gian trong nhà sách, thư viện hiện nay đều được thiết kế theo hình thức khép kín để hạn chế các tác động từ môi trường.Tuy nhiên, không gian lưu trữ sẽ rất dễ bị ẩm mốc nếu không được lắp đặt thêm hệ thống thông gió hoặc điều hòa không khí gây bí bách, thiếu không khí lưu thông khiến hơi ẩm tích tụ mà không thể thoát ra ngoài.
3/ Do lượng nhiệt phát sinh từ các thiết bị, máy móc trong môi trường lưu trữ
Các không gian như thư viện, nhà sách thường sẽ được trang bị thêm một số loại máy móc như: máy in, máy photo, máy tính,... Điểm chung của các thiết bị này là đều có khả năng sinh ra một lượng nhiệt nhất định trong quá trình hoạt động. Nếu không được tích hợp các hệ thống điều hòa không khí, nhiệt độ trong môi trường lưu trữ sẽ bị chênh lệch và sinh ra hơi ẩm.
Máy photo có khả năng sinh ra một lượng nhiệt nhất định trong quá trình hoạt động
Bên cạnh đó, tình trạng ẩm thấp trong thư viện và nhà sách cũng có thể xuất phát từ hơi ẩm từ các loại sách báo đã bị ẩm mốc từ trước. Trong trường này, các loại sách báo đang bị ẩm mốc có thể làm lây lan độ ẩm sang cho các loại sách báo được lưu trữ xung quanh chúng và khiến cho độ ẩm không khí tăng cao hơn.
Ngoài ra, nấm mốc có khả năng phát triển và lan truyền trên các bề mặt ẩm ướt từ 24 - 48 giờ. Do đó, nếu không phát hiện kịp thời, tình trạng ẩm mốc có thể lan truyền rộng rãi, gây ảnh hưởng đến tài liệu, mất mát thông tin và thiệt hại về mặt kinh tế.
Độ ẩm tiêu chuẩn để bảo quản tài liệu lưu trữ
Để nhà sách, thư viện hoặc kho tài liệu giấy không bị ẩm mốc, các doanh nghiệp nên đảm bảo về độ ẩm và nhiệt độ theo tiêu chuẩn yêu cầu. Thông thường, người ta sẽ duy trì nhiệt độ và độ ẩm theo tiêu chuẩn 24h (một ngày - đêm), trong đó nhiệt độ tiêu chuẩn từ 18 - 22 độ C và độ ẩm tiêu từ 45 - 55%.
Nên đảm bảo độ ẩm và nhiệt độ yêu cầu trong kho lưu trữ tài liệu để hạn chế nấm mốc
Ngoài ra, mỗi khu vực địa lý cũng mang các đặc trưng khí hậu khác nhau nên độ ẩm cũng sẽ có sự khác biệt ở mỗi nơi. Do đó, trước khi tiến hành xây dựng công trình, các cơ sở kinh doanh nên tìm hiểu thật kỹ về đặc trưng thời tiết ở mỗi vùng nhằm hạn chế sự ảnh hưởng do thiên tai, thời tiết tiêu cực.
Có thể thấy, để duy trì được mức ẩm này, việc sử dụng các thiết bị có khả năng hút ẩm và cân bằng độ ẩm tiêu chuẩn trong thời gian dài là điều vô cùng quan trọng. Bên cạnh đó, cùng với việc kiểm soát độ ẩm và nhiệt độ, các doanh nghiệp cũng cần đảm bảo hệ thống điều hòa không khí để không gian lưu trữ không bị bí bách.
Tiêu chuẩn xây dựng kho lưu trữ tài liệu đạt chuẩn
Trước khi tiến hành xây dựng, các doanh nghiệp có thể tham khảo hướng dẫn hướng dẫn bảo quản tài liệu lưu trữ của cục Lưu Trữ Nhà nước được ban hành kèm theo Công văn số: 111 ngày 04 tháng 4 năm 1995:
1/ Về kho bảo quản
-
Địa điểm xây kho phải bảo đảm các yêu cầu như:
-
Xây dựng ở nơi khô ráo
-
Có môi trường không khí trong sạch
-
Địa chất công trình ổn định, có độ chịu tải cao
-
Thuận lợi cho giao thông, bảo vệ, phòng cháy - chữa cháy và tổ chức khai thác sử dụng tài liệu.
Tường kho và tường ngăn giữa các phòng kho phải có độ chịu lửa theo tiêu chuẩn Nhà nước quy định (không xập đổ sau 4 giờ có cháy); đảm bảo phải có lớp cách nhiệt, chống nóng, chống ngấm nước mưa,... Tường kho có lắp đặt máy điều hòa không khí phải xây 2 lớp, khoảng trống ở giữa phải có vật liệu cách ẩm, cách nhiệt...
Đảm bảo tiêu chuẩn về hệ thống thông gió, chế độ ánh sáng, hệ thống nước, hệ thống điện,...
2/ Thiết bị bảo quản
-
Nên sử dụng hộp, giá để bảo quản tài liệu
-
Có dụng cụ đo nhiệt độ, độ ẩm
-
Trang bị thêm các thiết bị có khả năng duy trì nhiệt độ - độ ẩm, điều hòa không khí: máy khử ẩm công nghiệp , quạt thông gió, máy lạnh,...
Nên xếp tài liệu lưu trữ lên giá, kệ để hạn chế sự xâm nhập của độ ẩm
3/ Các biện pháp kỹ thuật bảo quản
Dưới đây là các biện pháp chống ẩm và chống mốc hiệu quả mà các cơ sở kinh doanh có thể tham khảo:
Biện pháp chống nấm mốc
-
Để phòng nấm mốc phát sinh, doanh nghiệp phải thường xuyên quét chải, lau chùi làm vệ sinh tài liệu. Luôn luôn duy trì chế độ thông gió, chế độ nhiệt độ-độ ẩm tối ưu cho môi trường bảo quản tài liệu.
-
Khi phát hiện thấy nấm mốc, phải cách ly ngay khối tài liệu đó và áp dụng các biện pháp chống nấm mốc.
-
Không được đưa trực tiếp hóa chất diệt nấm mốc vào tài liệu, mà phải phun, quét, chải chất chống nấm mốc vào bìa, cặp, hộp, giá đựng tài liệu. Đối với tài liệu quý hiếm bị nấm mốc thì sau khi làm vệ sinh sạch sẽ, tài liệu được kẹp giữa 2 tờ giấy thấm, đã tẩm hóa chất diệt nấm.
Vệ sinh tài liệu thường xuyên để ngăn ngừa tình trạng nấm mốc xuất hiện trên tài liệu
Biện pháp chống ẩm
-
Thông gió: Dùng quạt hoặc mở cửa để thông gió tự nhiên chống ẩm cho tài liệu. Chỉ tiến hành thông gió, khi nhiệt độ trong kho không thấp hơn nhiệt độ ngoài kho là 5ºC. Khi mở cửa thông gió không để bụi, côn trùng, khí độc, ánh sáng... lọt thêm vào kho.
-
Dùng hóa chất hút ẩm: Có thể dùng silicagel để chống ẩm cho các hộp đựng tài liệu.
-
Dùng máy hút ẩm, máy điều hòa không khí chạy liên tục 24/24 giờ trong một ngày đêm.
Máy hút ẩm Kosmen KM-180S là thiết bị có khả năng loại bỏ độ ẩm dư thừa trong nhà sách, thư viện
>>> Xem thêm: Dự án lắp đặt máy hút ẩm tại thư viện tỉnh Bắc Ninh
Phương pháp xử lý ẩm thư viện, nhà sách bằng máy hút ẩm
Máy hút ẩm là thiết bị có khả năng duy trì độ ẩm tiêu chuẩn trong thời gian dài mà các cơ sở kinh doanh có thể tham khảo sử dụng. Việc sử dụng máy hút ẩm sẽ giúp không gian lưu trữ trong nhà sách, thư viện không bị ẩm mốc, hạn chế tối đa các tác động tiêu cực của độ ẩm. Dưới đây là lợi ích khi sử dụng máy hút ẩm trong nhà sách, thư viện:
-
Hút ẩm nhanh chóng, cân bằng và duy trì độ ẩm theo tiêu chuẩn yêu cầu trong thời gian dài
-
Tài liệu được bảo quản với mức ẩm lý tưởng, hạn chế tối đa tình trạng ẩm mốc
-
Bảo vệ máy móc, thiết bị điện tử trong kho lưu trữ
-
Tạo môi trường khô ráo, sạch sẽ, tăng độ tập trung và tạo cảm giác thoải mái
-
Đảm bảo chất lượng công trình, không bị ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ
-
Nâng cao uy tín cho doanh nghiệp.
Để xử lý ẩm trong thư viện, nhà sách, các cơ sở sản xuất nên sử dụng các dòng máy hút ẩm công nghiệp để đảm bảo khả năng xử lý ẩm tốt nhất. Với khả năng hút ẩm nhanh chóng, mạnh mẽ, máy khử ẩm công nghiệp có tác dụng xử lý, kiểm soát và duy trì độ ẩm ở mức ổn định mà hoàn toàn không phụ thuộc vào thời tiết hay nhiệt độ ngoài trời.
Máy hút ẩm công nghiệp có khả năng xử lý ẩm nhanh chóng trong không gian rộng
Hơn nữa, các sản phẩm in ấn như sách, báo hoặc các vật liệu in ấn thường rất dễ bị độ ẩm xâm nhập gây hư hỏng, mất mát thông tin. Do đó, các doanh nghiệp và các cơ sở sản xuất nên trang bị máy hút ẩm công nghiệp để kiểm soát và duy trì độ ẩm an toàn.
Máy hút ẩm công nghiệp Kosmen là thiết bị có khả năng hoạt động liên tục và ổn định trong thời gian dài giúp kiểm soát độ ẩm chính xác nên vô cùng thích hợp để sử dụng trong nhà sách, thư viện. Với đa dạng công suất từ 90 - 480 lít/ngày, các doanh nghiệp có thể dễ dàng lựa chọn thiết bị sao cho phù hợp nhất với phạm vi sử dụng của mình.
Máy hút ẩm Kosmen KM-180S được sử dụng để xử lý ẩm tại thư viện tỉnh Bắc Ninh
Điểm nổi bật của máy hút ẩm công nghiệp Kosmen là được tích hợp đa dạng tính năng thông minh giúp tạo sự thuận tiện cho người dùng trong quá trình sử dụng máy như: hẹn giờ 1-24h, tăng/giảm độ ẩm theo yêu cầu, bảo vệ quá tải, tự động rã đông, có bộ nhớ lưu lại lịch sử làm việc,...
Dưới đây là 5 sản phẩm máy hút ẩm công nghiệp có khả năng kiểm soát ẩm tốt trong kho thư viện, nhà sách mà các doanh nghiệp có thể tham khảo:
Ngoài ra, tất cả các dòng sản phẩm máy hút ẩm Kosmen đều được bảo hành lên đến 24 tháng và 36 tháng đối với sản phẩm sử dụng máy nén; Cam kết 1 đổi 1 trong 30 ngày (nếu phát hiện lỗi từ NSX); Bảo dưỡng và bảo trì 1 năm 1 lần, tối đa 2 lần áp dụng cho dòng máy hút ẩm công nghiệp.
Đối với các kho xưởng chế biến hoặc bảo quản có diện tích lớn hoặc có đặc thù riêng về tiêu chuẩn bảo quản, các doanh nghiệp cũng có thể liên hệ với Kosmen để được tư vấn các giải pháp kiểm soát ẩm chuyên sâu dành riêng cho doanh nghiệp của mình.
Trên đây là một số thông tin về phương pháp, tiêu chuẩn xử lý ẩm cho thư viện, nhà sách mà các doanh nghiệp có thể tham khảo. Nếu có nhu cầu đặt mua máy hút ẩm, quý khách hàng vui lòng liên hệ với Kosmen thông qua các trang chăm sóc khách hàng trực tuyến như: website, fapage Kosmen Việt Nam hoặc gọi điện trực tiếp qua số hotline 0888 787 959 để được tư vấn và giải đáp thắc mắc trong thời gian sớm nhất!
>>> Xem thêm:
Ứng Dụng Máy Hút Ẩm Trong Phòng Sạch, Phòng Thí Nghiệm